Proloog

Aanleiding tot het varen met de LE 53 en het vertoeven op de wadden is gelegen in het feit dat mijn zeevaartschoolgenoot, mede Zeesleper Elbe vrijwilliger en vriend P.S. een zwak (en groot enthousiasme) heeft voor varen, nee beter: zeilen, in de ongebreidelde natuur van de wadden en dit graag wil delen. Een wat sterke en wellicht bombastische openingszin, maar de kern is dat P.S. vol furore kan vertellen over het natuurschoon van de Wadden, de kracht van het water, de sterk wisselende weersomstandigheden, de bijzondere vogels (en andere dieren) en zeker over zeilen en droogvallen en hard zand. Aanstekelijk.

Voor de lezers van dit blog is uiteraard duidelijk dat in mij ook een avonturier schuilt, maar die is wat meer gericht op vlieg- en verweg landen. Zie de eerdere verhalen op dit blog.

De wadden ken ik alleen van de aardrijkskunde lessen van de lagere school (tvtas), een eenmalige landing met een Cessna 172 op vliegveld Ameland en een bezoek aan Texel (vaderweekend garnalen vissen, golf) en Wolkers.

Het plan om een schip te huren en enkele dagen zeilend over de Wadden te zwalken kreeg vanaf begin april 2022 steeds meer vaste vormen. Diverse huur-zeilschepen werden door P.S. bestudeerd en onderzocht. De uiteindelijk keus viel op de Lemsteraak LE 53, de “Maria Elisabeth”. Met een uitgekiende bemanning kreeg het project zeilen op de wadden steeds meer voeten aan de grond.

De LE 53

Zeilnummer                       LE53

Naam                                 ”De Maria Elisabeth”

Eigenaar/Schipper         Daan Dorr/Marlies van den Broek

Thuishaven                       Zoutkamp

Lengte                                 12,80 mtr

Bouwjaar                           2000/2001

Ontw/Bouwer                   Blom te Hindeloopen

Uitvoering                         Visserman

Link/Foto                         http://www.oostwad.nl/index.html

 De beoogde bemanning werd gemonsterd door P.S.

K.S., net als P.S. een gepensioneerde loods, en B.v.Z., een gepensioneerd kapitein met 40 jaar scheepvaart- en zeil ervaring werden bereid gevonden om mee te doen aan deze vaartocht.

3 keer maritiem geweld en mijn persoontje. Weliswaar met een zeevaartachtergrond (iets gedateerd..) maar met (zeer) beperkte zeilervaring. Op de zeevaartschool heb ik in de jaren 1974 en 1975 tijdens de praktijklessen in de Waalhaven van Rotterdam ervaring opgedaan met het zeilen met een reddingssloep. Deze sloep diende voornamelijk om te leren roeien, alsmede de diverse roeicommando’s die stuurlui in hun bagage moeten hebben (riemen op – haal op gelijk – hard bakboord) onder de knie te krijgen. Deze sloep was ook uitgerust met een “gespleten Emmertuig”.

Dat verdient enige uitleg:

 Emmertuig - cattuig met een vierhoekig zeil dat is opgehangen aan de bovenra, die gedeeltelijk tot voor de mast reikt. Het onderste rondhout heet bij dit tuig voetra.

Het emmerzeil had de hals vóór de mast, het loggertuig achter de mast. In Nederland wordt echter voor het tuig met de hals achter de mast de naam ‘emmerzeil’ gebruikt. Het wordt gehesen met een enkel val, dat vaak tevens als voorstag dient. Bij het overstag gaan wordt de bovenra met een rukje aan een van de leidsels (conducteurlijnen) aan de lijzijde van de mast gebracht. Het emmertuig wordt vooral toegepast op kleine boten.

Het voert te ver (!) om alle technische details van Tuigage van zeilschepen hier te noemen.

Voor de werkelijk geïnteresseerden: https://nl.wikipedia.org/wiki/Tuigage_(schip)

Wat ik van het Emmertuig en zeilen heb onthouden is dat we het zeil hesen, en dan, uiteraard afhankelijk van de heersende wind, met het windje mee zeilden in een willekeurige richting, tot we een oever van de Waalhaven naderden. Dan werd het zeil gestreken en werd er terug geroeid naar de vertrek plaats. Uiteraard niet nadat onze instructeur, Dhr. de Bruin eerst een pauze inlaste om even te roken. Inderdaad een beperkte zeil ervaring..

Om de plannen en gedachtegangen te stroomlijnen hebben we overleg gevoerd (en van de lunch genoten) op donderdag 21 april. Daar hebben P.S, K.S, B.v.Z. en ik gesproken over plannen, mogelijkheden, wensen, uitvoering, taakverdeling, voorbehouden en meer. Al snel werd duidelijk dat mijn gebrek aan zeilervaring door de drie experts met enige hoon als ‘wat jammer’ werd beoordeeld.

De nautische planning, getijberekeningen en reisdoelen en algehele leiding en overzicht kwamen in handen van P.S.

K.S. en B.v.Z. waren druk en zouden de zaken “van afstand bestuderen”, om tijdens de trip te excelleren in de niet geringe taak van zeiler of schipper.

Mijn taak werd neergezet als ‘de rest’. Dat bleek, gaande het gesprek (pas nadat ik had ingestemd met een niet [of zeer geringe] nautische- en of zeil taak), een flink pakket. Naast rapportage, foto’s maken, verslagen bijhouden, de financiën beheren, contact met agenten in het buitenland, hand en span diensten, werden ook het koken aan boord, het inslaan van de daarvoor benodigde voorraden, het zorgdragen voor voldoende drank en speciale eetwensen (ik ’s ochtends muesli met nootjes, niet te veel fruit, ik alcohol vrij bier, nee ik geen kaas, ik uitsluitend thee, ik geen oploskoffie, doe maar filter koffie [let bij aanschaf op niet al te fijne maling], er is toch wel gewoon bier, etc) onderdeel van mijn taak..

Dit, door mij als “karnemelk overleg” betitelde samenzijn (bij de lunch 1 keer spa, 1 keer jus d‘orange en 2 keer karnemelk) gaf in ieder geval het beeld van enthousiaste deelnemers aan het zeil avontuur op de Wadden. We hebben er zin in!

Voorbereiding Dirk